Coraz częściej w przestrzeni publicznej oraz popularnych publikacjach spotkać się można ze stwierdzeniem wysoko wrażliwe dziecko (WWD). Co właściwie znaczy ten zwrot? Sformułowanie wysoko wrażliwe dziecko zostało stworzone przez amerykańską psycholog Elaine Aron i odnosi się do genetycznie uwarunkowanego sposobu funkcjonowania układu nerwowego.
Koncentruje się na 4 aspektach:
Głębokie przetwarzanie – dziecko jest bardzo świadome tego, co dzieje się wokół niego, dokładnie analizuje rzeczywistość. Z trudem przyzwyczaja się do zmian i nowych sytuacji, problem sprawia mu podjęcie decyzji, szczególnie takiej, która wymaga uwzględnienia wielu informacji. Dziecko zadaje głębokie, refleksyjne pytania, często używa trudnych słów, adekwatnych dla starszych grup wiekowych.
Przeciążenie układu nerwowego, uleganie przestymulowaniu – WWD są bardziej wrażliwe na otaczające je bodźce, zarówno te fizyczne, jak i społeczne. Szybciej męczą się fizycznie i psychicznie, jak gdyby ich układ nerwowy wołał o odpoczynek. Zdarza się, że wycofują się z pewnych aktywności, ponieważ czują się zmęczone natłokiem zdarzeń i informacji. Często przeszkadzają im rzeczy niezauważalne przez innych, jak np. hałas, faktura ubrania, drapiąca metka, wilgotna bluzka, ostry szew skarpetek czy intensywny zapach.
Reaktywność emocjonalna – emocje dzieci wysoko wrażliwych szybko się pobudzają, a powoli wygaszają. W praktyce sprowadza się to do szybkich, intensywnych reakcji emocjonalnych, zarówno na wydarzenia przyjemne jak i nieprzyjemne. WWD cechują się również wysokim poziomem empatii.
Wyczulenie na bodźce sensoryczne – wrażliwość na natłok bodźców zmysłowych. Związane jest to ze szczególną zdolnością osób wysoko wrażliwych do dokładnego rejestrowania sygnałów z otoczenia.
Należy pamiętać, że wysoka wrażliwość nie jest zaburzeniem ani jednostką chorobową. Jest kombinacją cech, które skutkują specyficznymi reakcjami na otoczenie. Mimo cech wspólnych nie możemy pomijać faktu, że każde dziecko to indywidualny zestaw cech i sposobów reakcji. Co ważne, niemowlęta sygnalizują niedogodności płaczem, dlatego często wskazuje się takie zachowanie jako cechę WWD, co nie jest do końca prawdą – płacz jest reakcją, nie cechą.
Jak zatem wspierać dziecko wysoko wrażliwe?
Należy pamiętać, że nie lubi ono zmian, dlatego warto trzymać się codziennej rutyny, a o wszelkich zmianach informować dziecko z wyprzedzeniem.
Zaleca się zwiększenie czasu na aklimatyzację w nowych warunkach – w sali przedszkolnej, na urodzinach kolegi czy na rodzinnym zjeździe.
Ważne, aby nie spostrzegać pociechy jako złośliwej lub marudnej, ale zrozumieć trudności, z jakimi się boryka. Zaufajmy mu, gdy skarży się, że coś jest drapiące, niewygodne albo brzydko pachnie.
Przyglądajmy się pomieszczeniom, w jakich się znajdujemy – jakie bodźce mogą być potencjalnie obciążające? Co może obciążyć układ nerwowy naszego dziecka?
Warto pokazywać dziecku różne rodzaje regulacji emocji, czytać książeczki o samoregulacji, wskazywać na obecność emocji w codziennym życiu.
Okazywać dużo wsparcia i cierpliwości, podążać za dzieckiem i jego potrzebami.
Nie umniejszajmy uczuciom naszych dzieci. To, że dla nas nie jest za głośno, czujemy się swobodnie, nic nam nie przeszkadza to nie znaczy, że wszyscy tak samo odbierają tę sytuację.
Comentarios