To zasadnicze pytanie nie tylko o cel przedszkolnej edukacji, ale również o metody i formy pracy z dziećmi, które doprowadzą do osiągnięcia tego celu.
Z pomocą przychodzi metodologia STEAM.
STEAM, czyli co?
Nazwa STEAM to skrót od angielskich słów:
Metodologia STEAM to całkowite odwrócenie tradycyjnego podejścia do nauczania. Uczenie się i nauczanie skupia się tu na praktycznych projektach, gdzie nauki humanistyczne i ścisłe wzajemnie się przenikają, a dzieci mają okazję wykorzystać swoje umiejętności w praktyce.
STEAM to sposób kształcenia znany na świecie od kilku lat. Uznawany jest za najbardziej nowoczesne i najefektywniejsze podejście do uczenia się i nauczania. Sprawdza się w kształceniu wszystkich dzieci, na każdym poziomie edukacyjnym, poczynając od edukacji przedszkolnej.
Dr Marlena Plebańska i dr Aleksandra Szyller, autorki książki pt. „STEAM-owe przedszkole” podkreślają, że:
„ STEAM – nazywane jest kluczem do rzeczywistego świata, koncepcją transdyscyplinarną, która przygotowuje dzieci do prawdziwego życia, ukierunkowaną na zaspokojenie potrzeb gospodarki XXI wieku, poprzez rozwój kompetencji przyszłości.”
Czym są owe „kompetencje przyszłości” i dlaczego są tak istotne we współczesnej edukacji?
Nauczyciele i rodzice dążą do tego by przygotować młodych ludzi do życia w świecie przyszłości – do realiów, których nie znamy. Jednak ze względu na dynamikę globalnych zmian, różnice pomiędzy obecnym światem, a światem, w którym przyjdzie funkcjonować naszym dzieciom, będą większe niż kiedykolwiek w historii.
Jakie kompetencje, zatem warto rozwijać już od najmłodszych lat, by nasze dzieci poradziły sobie z wyzwaniami, których jeszcze nie potrafimy przewidzieć?
Należy dążyć do rozwoju zaawansowanych umiejętności poznawczych, takich jak: krytyczne myślenie, kreatywność, umiejętności techniczne i interpersonalne, a także rozwiązywanie problemów.
Kompetencje przyszłości to konkretne umiejętności, zestaw postaw i zachowań wspierających powstawanie i rozwój innowacyjnych pomysłów.
Metodologia STEAM ułatwia nam holistyczne przygotowanie dzieci do wyzwań, które stawia przed nimi przyszłość. W trakcie pracy modelem STEAM wykorzystywane są niezwykle atrakcyjne i angażujące dziecko metody. W większości są to metody problemowe, ze szczególnym naciskiem na metody aktywizujące, metody eksponujące, metody praktyczne, w tym bardzo istotna metoda projektów.
Metoda projektów to metoda poszukująca i aktywizująca. W literaturze fachowej określana jest często mianem metanauczania. Jej istota polega na tym, że grupa osób uczących się samodzielnie inicjuje, planuje i wykonuje pewne przedsięwzięcia, a następnie ocenia je. Nauczyciel w tym projekcie jest osobą wspomagającą, dyskretnym prowadzącym, wyzwala inicjatywę dziecka. Cechą charakterystyczną w metodzie projektu jest wiązanie działalności praktycznej z pracą umysłową.
Dzieci najlepiej uczą się poprzez zabawę oraz poprzez doświadczanie. Model pracy STEAM łączy te dwa aspekty i pomaga dziecku, z zainteresowaniem i zapałem podejść do danego problemu. Należy tu podkreślić, że w koncepcji STEAM problemy do rozwiązania są rzeczywiste, autentyczne i bliskie dzieciom.
Jakie są zatem najważniejsze założenia metodologii STEAM?
Niewątpliwie należy do nich osiem zasad konstrukcjonizmu, którego autorem jest Seymor Papert (współpracownik J. Piageta), autorytet w dziedzinie edukacji:
• uczenie się poprzez działanie;
• wykorzystywanie technologii;
• zabawa;
• uczenie się, jak się uczyć;
• brak pośpiechu;
• pozytywne przykłady;
• wykorzystywanie cyfryzacji;
• uczenie się na błędach.
W trakcie realizacji projektów w duchu STEAM, opierając się na powyższych ośmiu zasadach, dzieci wraz z nauczycielem, z wykorzystaniem różnorodnych technologii, multimediów oraz tradycyjnych pomocy dydaktycznych, samodzielnie budują swoją wiedzę, robiąc to we własnym tempie, działając metodą prób i poprawek, a jednocześnie świetnie się przy tym bawiąc.
Jak już wspomniano, STEAM sprawdza się w kształceniu wszystkich dzieci, na każdym poziomie edukacji, poczynając od przedszkola. Stanowi doskonały sposób nauki i wychowania, niezależnie od tego, jaki zawód w przyszłości wybiorą. Gwarantuje wszechstronny rozwój oraz wspiera logiczne i krytyczne myślenie. Do tego zwiększa pewność siebie, uczy samodzielności w podejmowaniu decyzji i daje odwagę do sięgania po nieszablonowe pomysły. Czy można zapewnić dziecku bardziej przydatny zestaw umiejętności?
Podsumowując:
Jeżeli dzisiejsze przedszkolaki są naszą przyszłością, to STEAM jest rodzajem edukacji, której potrzebujemy.
O tym jak STEAM wygląda w praktyce przedszkolnej już niebawem.
Comments